در سال ۲۰۲۰، درحالی که دنیا با بحران بی‌سابقه کووید-۱۹ دست‌وپنجه نرم می‌کرد، پروندۀ ثبت‌نام اکسپو ۲۰۲۵ اوزاکا کانزای ژاپن توسط مجمع عمومی دفتر بین‌المللی نمایشگاه‌ها(BIE) تصویب شد.
از آن زمان تاکنون، جهان با چالش‌های جدیدی مانند از هم گسسته شدن تعاملات بین ملت‌ها و مردم، نیاز به بازسازی محیط‌زیست و سیستم‌های اجتماعی مختلف و تغییر الگوهای زندگی روزمره مواجه شده است. این شرایط، نیاز به همبستگی خرد جمعی و یافتن راه حل‌های سریع را ضروری می‌سازد.
تأمل دربارۀ موضوع اکسپو ۲۰۲۵ اوزاکا کانزای با عنوان «طراحی جامعۀ آینده، تصور زندگی آیندۀ ما» و اقدامات لازم، در این دوران جدید به یک مأموریت تبدیل شده است. جامعۀ جهانی همچنین تلاش‌های قابل توجهی را برای تحقق اهداف توسعه پایدار (SDGs) Sustainable Development Goals تا سال ۲۰۳۰ انجام داده است؛ و این تلاش‌ها با خط مشی این نمایشگاه همسو است. اهداف توسعۀ پایدار در واقع چالش‌های مختلف زندگی هستند که به هم پیوسته‌اند. هر تلاشی برای دستیابی به این اهداف باید از طریق همکاری انجام شود و افرادی را که به دنبال ایجاد آینده و زندگی بهتر و دنیای طبیعی و انسانی پایدارتر هستند، گرد هم آورد.
اکسپو ۲۰۲۵ اوزاکا کانزای فرصتی را برای جهان فراهم می‌کند تا در یک مکان واحد گرد هم آیند و موضوع «زندگی» را بررسی کنند. این نمایشگاه تعامل بین افراد از سراسر جهان را تسهیل کرده و شبکه‌های انسانی و پروژه‌های خلاقانۀ جدیدی را ایجاد می‌کند. اکسپو ۲۰۲۵ اوزاکا کانزای، امیدهای خود را برای آینده‌ای بهتر با جهان به اشتراک خواهد گذاشت. برای تحقق این هدف، باید بر بحران جهانیی کنونی غلبه کنیم، از زندگی محافظت کنیم و به تفکر دربارۀ زندگی و سبک زندگی ادامه دهیم.
تاریخچۀ اکسپو
تاریخچۀ نمایشگاه‌های جهانی یا اکسپو به اواسط قرن نوزدهم بازمی‌گردد. اولین نمایشگاه جهانی در سال ۱۸۵۱ در لندن برگزار شد و از آن زمان تاکنون، این رویدادها هر چند سال یکبار در کشورهای مختلف برگزار می‌شوند. بسیاری از پروژه‌های معماری مدرن، به ویژه پروژه‌هایی که در رویدادهای بزرگ مانند اکسپو برگزار می‌شوند، بر پایداری و استفاده از فناوری‌های نوین تمرکز می‌کنند. از کشور ژاپن که به دلیل معماری سنتی و مدرن خود بسیار مشهور است انتظار می‌رود که در اکسپو ۲۰۲۵، نمایانگر بهترین‌های معماری و فرهنگ ژاپنی باشد.
چرا نمایشگاه‌های اکسپو برگزار می‌شوند؟
- نمایش دستاوردها: اکسپوها فرصتی برای کشورها هستند تا دستاوردهای خود را در زمینه‌های مختلف مانند علم، فناوری، فرهنگ و هنر به نمایش بگذارند.
- تبادل فرهنگی: این رویدادها پل ارتباطی بین فرهنگ‌ها و ملت‌ها هستند و به تبادل ایده‌ها و تجربیات کمک می‌کنند.
- توسعه اقتصادی: اکسپوها می‌توانند به توسعۀ اقتصادی کشور میزبان کمک کنند، زیرا فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال ایجاد می‌کنند.
هر اکسپو یک تم خاص دارد که بر اساس چالش‌ها و فرصت‌های جهانی انتخاب می‌شود و هر کشور شرکت‌کننده یک پاویون ملی می‌سازد که در آن فرهنگ، تاریخ و دستاوردهای خود را به نمایش می‌گذارد و علاوه‌بر نمایشگاه‌ها، رویدادهای جانبی مانند کنفرانس‌ها، سمینارها و نمایش‌های هنری نیز در اکسپوها برگزار می‌شود.
اکسپوها به‌عنوان رویدادهای بین‌المللی مهم، نقش قابل توجهی در پیشرفت بشریت داشته‌اند. آن‌ها به معرفی فناوری‌های جدید، ترویج همکاری‌های بین‌المللی و ایجاد آگاهی در مورد مسائل جهانی کمک کرده‌اند.
چه کشورهایی تاکنون میزبان اکسپو بوده‌اند؟
فهرستی از کشورهایی که تاکنون میزبان اکسپو بوده‌اند بسیار طولانی است و شامل بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه می‌شود. برخی از این کشورها عبارتند از:
- اروپا: انگلیس، فرانسه، بلژیک، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، روسیه و …
- آمریکا: ایالات متحده، کانادا
- آسیا: ژاپن، کره جنوبی، چین، امارات متحده عربی
- آفریقا: مصر
- اقیانوسیه: استرالیا
برخی از شهرها چندین بار میزبان اکسپو شده‌اند، برای مثال پاریس چندین بار میزبان اکسپو بوده است. اوزاکا به دلیل غنای فرهنگی، تنوع غذایی، پیشرفت صنعتی و طبیعت زیبای خود، یکی از مهم‌ترین مناطق ژاپن است. این شهر به دلیل هنرهای نمایشی سنتی، غذاهای خوشمزه، صنایع پیشرفته و مناظر طبیعی متنوعش، همواره مورد توجه گردشگران بوده است و قرار است میزبان اکسپوی ۲۰۲۵ باشد.
اکسپو رویدادی است که به صورت بین‌المللی و در مقیاس بسیار بزرگ برگزار می‌شود و معمولاً یک کشور میزبان دارد. ایران در بسیاری از اکسپوهای جهانی که در کشورهای دیگر برگزار شده است، حضور داشته و غرفه‌هایی را برای معرفی فرهنگ، تاریخ و دستاوردهای خود برپا کرده است. اما امسال ایران رسماً اعلام کرد که در اکسپوی ژاپن شرکت نخواهد کرد. در ایران اکسپو تابه‌حال به شکل سنتی و با مقیاس بین‌المللی برگزار نشده است.
اهمیت اکسپوی ژاپن
مضمون اکسپوی ژاپن، افراد را به تفکر دربارۀ سبک زندگی دلخواه خود و نحوۀ به حداکثر رساندن پتانسیل‌هایشان دعوت می‌کند. هدف اصلی، تشویق همکاری جامعه جهانی برای طراحی جامعه‌ای پایدار است که از آرزوهای افراد برای زندگی دلخواهشان حمایت کند.
این نمایشگاه برای اولین بار سؤالی ساده را مطرح می‌کند: «زندگی شاد به چه معناست؟» این نمایشگاه در زمانی برگزار می‌شود که چالش‌های اجتماعی جدیدی مانند شکاف‌های اقتصادی فزاینده و درگیری‌ها افزایش یافته‌اند، درحالی که در عین حال فناوری‌های علمی مانند هوش مصنوعی و بیوتکنولوژی در حال پیشرفت هستند و تغییراتی را مانند افزایش طول عمر متوسط برای بشریت باعث می‌شوند.
مفهوم اصلی اکسپو ۲۰۲۵ اوزاکا کانزای، «آزمون زندگی مردم» است. این مفهوم، رویکرد نمایشگاه برای عملی کردن موضوع آن است و به‌عنوان یک خط مشی برای اجرای عملی پروژه‌ها عمل می‌کند. این نمایشگاه می‌خواهد تصویری واقعی از جامعۀ آینده را نه‌تنها در اندیشه، بلکه در عمل ارائه دهد. این ابتکار که پیش از نمایشگاه آغاز شده است، از شرکت‌کنندگان دعوت می‌کند تا برای ارائۀ راه‌حل‌هایی برای دستیابی به اهداف توسعۀ پایدار، چه در محل نمایشگاه و چه خارج از آن، در پروژه‌های مختلف گرد هم آیند.
به عبارت ساده‌تر، این نمایشگاه می‌خواهد به این سؤال پاسخ دهد که چگونه می‌توانیم آینده‌ای بهتر برای همه بسازیم و زندگی شادتری داشته باشیم. نمایشگاه ژاپن با تمرکز بر فناوری، فرهنگ و همکاری بین‌المللی، به دنبال ایجاد جامعه‌ای پایدار و فراگیر است.
«نجات جان‌ها»، «الهام بخشیدن به زندگی‌ها» و «ارتباط زندگی‌ها» سه زیرموضوع این نمایشگاه هستند. فرهنگ ژاپن از دیرباز بر این باور بوده که هر چیزی، چه موجود زنده‌ای باشد و چه سنگی در جاده، ذاتاً «حامل زندگی» است. بنابراین، این نمایشگاه نه تنها به «زندگی» انسان‌ها بلکه به معنای گسترده‌تر، به تنوع آفرینش و طبیعتی که انسان‌ها را احاطه کرده است می‌پردازد. نجات جان‌ها بر حفاظت از زندگی تمرکز دارد. این زیرموضوع می‌تواند با مواردی مانند اقدامات برای مبارزه با بیماری‌های عفونی از طریق بهبود بهداشت عمومی، تضمین امنیت از طریق آمادگی برای بلایا و ابتکارات کاهش خطر بلایا و همچنین همزیستی مسالمت‌آمیز با طبیعت مرتبط باشد. الهام بخشیدن به زندگی‌ها به دنبال غنی‌سازی زندگی افراد و توسعۀ پتانسیل آن‌ها است، مانند آموزش باکیفیت از راه دور از طریق استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، افزایش طول عمر سالم از طریق فعالیت بدنی و تغذیه مناسب و به حداکثر رساندن پتانسیل انسانی از طریق استفاده از هوش مصنوعی و رباتیک.
ارتباط زندگی‌ها هدف آن است که همۀ افراد را درگیر کند، جوامع ایجاد کند و جامعه را غنی سازد. این موضوع می‌تواند مواردی مانند قدرت مشارکت و خلق مشترک، ارتباطات پیشرفته امکان‌پذیر از طریق فناوری اطلاعات و ارتباطات و طراحی جامعه‌ای مبتنی بر تجزیه و تحلیل داده‌ها را شامل شود.
پاویون زنان: از دبی تا اوزاکا
اما از جمله پاویون‌های قابل توجه در این رویداد بین‌المللی، می‌توان به «پاویون زنان» اشاره کرد! پاویونی که در همکاری با برند فرانسویکارتیه برپا خواهد شد؛ برندی که به سبب تعهد خود مبنی به توانمندسازی زنان و دیگر برنامه‌های بشردوستانه هدفمند شناخته می‌شود. پیام این برند به شرح زیر است:
«یک جهان بهتر جهانی است که همه انسان‌ها در آن با هم در هماهنگی زندگی می‌کنند. جهانی که در آن هر فرد به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از بشریت در شکل‌دهی آینده مشارکت دارد. جهانی که در آن افراد از هر جنسیتی در برابری واقعی با هم زندگی می‌کنند، احترام متقابل فراوان است و هر کسی می‌تواند به پتانسیل کامل خود برسد.»
و در ادامه این سه موضوع را معرفی می‌کند:
تم ۱: مادر طبیعت
تم ۲: توانمندسازی زنان و برابری بین نسلی
تم ۳: درون‌نگری و فراخوان به عمل
از اکسپو ۲۰۲۰ دبی تا اکسپو ۲۰۲۵ اوزاکا کانزای ژاپن، مأموریت پاویون زنان ایجاد میراثی است که بتوان آن را به نسل‌های آینده منتقل کرد و با الهام از جوامع سراسر جهان، به آشکار کردن خرد بشری کمک کند اما جالب است بدانید که پاویون زنان در اکسپو ۲۰۲۵ اوزاکا، پاویونی ظاهراً آشنا خواهد بود! چرا که این پاویون از متریال استفاده شده در ساخت نمای پاویون کشور ژاپنِ در اکسپو ۲۰۲۰ دبی،استفاده مجدد خواهد کرد (تعداد ۱۰ هزار قطعه متشکل از اتصالات و پنل‌های شفاف). در اکسپو ۲۰۲۰ دبی برای اولین بار از پاویون زنان رونمایی شد؛ و این دومین تجربه و ادامۀ راه در این حرکت ارزشمند است. اما پاویون زنان که توسط معمار ژاپنی و استاد دانشگاه هنر موشینو یعنی یوکو ناگایاما طراحی شده است، بر شعار اصلی خود تمرکز ویژه دارد: «وقتی زنان شکوفا می‌شوند، انسانیت نیز شکوفامی شود».
درحالی که فعالیت‌های آماده‌سازی برای نمایشگاه جهانی ۲۰۲۵ میلادی در اوزاکا در حال سرعت گرفتن است، سقفِ چوبیِ بزرگ و نمادین که به‌عنوان حلقۀ بزرگ شناخته می‌شود، به شکل یک دایرۀ کامل مشاهده شده است. ساخت‌وساز باقی مانده شامل نصب آسانسور و افزودن فضای سبز به بام این حلقه است .به گفتۀ برگزار کنندگان، این حلقه به یکی از بزرگ‌ترین سازه‌های چوبی جهان تبدیل خواهد شد که محیط آن تقریباً ۲ کیلومتر و حداکثر ارتفاع آن در حدود بیست متر خواهد بود سو فوجیموتو دربارۀ این سازه چنین می‌نویسد:
«این سازۀ چوبی حلقه‌ای شکل و وسیع، تجربیات منحصربه‌فردی را به بازدیدکنندگان ارائه خواهد کرد و در عین حال بازدیدکنندگان را از بارش باران و تابش نور شدید خورشید محافظت خواهد نمود. مردم می‌توانند بر روی سقف این سازه، از تماشای منظره دریا و غروب آفتاب لذت ببرند! همچنین این سقف پوشیده از سبزه و گل خواهد بود.
انتظار می‌رود ساخت‌وساز در این نمایشگاه تا ماه فوریه سال ۲۰۲۵ میلادی ادامه پیدا کند. ژاپن برای سومین بار در تاریخ ۱۷۰ ساله‌ی این رویداد، در سال ۲۰۲۵ میلادی میزبان نمایشگاه جهانی خواهد بود.
ماسکوت میاکو-میاکو (Myaku-Myaku) اکسپو ۲۰۲۵ اوزاکا کانزای
نشان میاکو-میاکو از لوگوی نمایشگاه و آب – نماد اوزاکا به‌عنوان «شهر آب» – الهام گرفته شده است. میاکو-میاکو شکلی چندگانه و سیال دارد؛ سلول‌های قرمز آن می‌توانند از هم جدا شوند و بدنش می‌تواند به شکل‌های بی‌نهایت مختلف تغییر شکل دهد.
طرح میاکو-میاکو توسط کوهی یاماشیتا از استودیو mountain mountain طراحی شده و از بین ۱۸۹۸ طرح دریافتی در یک فراخوان عمومی انتخاب شده است. نام او – میاکو-میاکو – به معنای چیزی است که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود. این نام از بین ۳۳۱۹۷ پیشنهاد دریافتی انتخاب شد و در مراسم جشن شمارش معکوس ۱۰۰۰ روز مانده به افتتاح نمایشگاه اعلام شد.
mascot به فارسی به معنی شگون‌آور یا حیوان بخت‌آور ترجمه می‌شود.
شگون‌آور معمولاً به شخصیتی گفته می‌شود که برای آوردن شانس و خوش‌یمنی به یک تیم ورزشی، رویداد یا سازمان انتخاب می‌شود. این شخصیت می‌تواند یک حیوان، یک انسان یا حتی یک شیء باشد..
