فصل هفتاد و هفتم جشنواره فیلم کن که در کنار جشنواره برلین و ونیز مثلث طلایی جشنوارههای سینمایی اروپا و جهان محسوب میشود، چهاردهم می ۲۰۲۴ کار خود را آغاز خواهد کرد و در بیست و پنجم می با معرفی برنده مهمترین جایزه جشنواره یعنی نخل طلا به کار خود پایان خواهد داد.-بیست و پنج اردیبهشت تا ۵ خرداد ۱۴۰۳- هر چند رئیس هیئت داوران این دوره «گرتا گرویگ» فیلمساز آمریکایی – سابقن مستقل، از چهرههای درخشان نسل نوی سینمای آمریکا در کنار نوا بامبک که در سال ۲۰۲۳ با تغییر مسیر عجیب، «فیلم باربی» یکی از پرفروشهای قرن حاضر را به روی پرده آورد و نقدهای متناقضی نیز دریافت کرد، بهخصوص که سندی برای خروج او از زمره فیلمسازان مستقل محسوب میشود – است؛ اما برعکس سال پیش که با تعدد بسیار فیلمهای هالیوودی و تولیدات استریم روبرو بودیم. امسال این تعادل بهشدت رعایت شده و بار دیگر شاهد حضور پر رنگ سینمای اروپا و کارگردانان صاحب نامی هستیم.
«کامیل کوتین» بازیگر فرانسوی مجری مراسم افتتاحیه و اختتامیه خواهد بود. با نمایش فیلم «پرده دوم» به کارگردانی «کانتن دوپیو» ملقب به «موسیو ووزو» این جادوی هم آوردی با سینما کلید خواهد خورد و باز هم مخاطبان، منتقدان و فیلمسازانی از سرتاسر جهان هفتهای را در رؤیابینی سپری خواهند کرد. نخل طلای افتخاری امسال به جورج لوکاس فیلمساز کهنهکار آمریکایی و صاحب امپراتوری «جنگ ستارگان» تقدیم خواهد شد و برای اولینبار در تاریخ کن یک جایزه افتخاری هم بهجای شخص به یک کمپانی تولید تعلق خواهد گرفت. استودیو معظم «جیبلی» که هایائو میازاکی و یارانش در آن شماری از بهترین انیمیشنهای تاریخ را ساختهاند.
پوستر این دوره از جشنواره نیز قابلتأمل است. ترکیبی از واقعیت و امید. ارجاعی به فیلم شاعرانه و جادویی راپسودی در ماه اوت اثر سینماگر فقید «آکیرا کوروساوا» کبیر که در سال ۱۹۹۱ و در همین جشنواره، در بخش خارج از مسابقه به نمایش درآمد. در زمان نمایش فیلم او هشتاد و یکساله بود. راپسودی فیلمی درباره مواجه سه نسل از مردم ژاپن با بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی است. کوروساوا عواقب و عوارض این فاجعه را برای غیرنظامیان با زبان لطیف و شگفتآور سینما یادآوری میکند. فیلمی که در آن کوروساوا میکوشد ایمان و صداقت را بهعنوان سپری در برابر همه رذالتهای آدمی به تبیین برساند.
آن طور که کن میگوید: «فلسفه این پوستر، آینه تمامنمای هنر هفتم است که زخمها را به یاد میآورد، با فراموشی مبارزه میکند، خواستار اتحاد است و ترومای جمعی را تسکین میدهد. در حقیقت سینما مأمنی برای آزادی بیان و به اشتراک گذاشتن عقاید است. جایی که انسانیت ما بهاندازه آزادیمان اهمیت دارد.»
در هم آورد هفتاد و هفتم بیست بهاضافه یک فیلم در بخش مسابقه اصلی برای دریافت نخل طلای جشنواره با هم رقابت میکنند. سیاههای که در نگاه اول بسیار هیجانانگیز به نظر میرسد. «تی ری فرمو» رئیس جشنواره نیز اذعان داشته که امسال بیست درصد افزایش تقاضا برای حضور در جشنواره داشتهایم و با پشت سر گذاشتن ترسهای پاندمی هر سال به شور و حال و تعداد متقاضی افزوده میشود و در حال تجربهکردن دورهای نوین هستیم؛
علی عباسی با فیلم زندگینامهای درباره دونالد ترامپ در سیاهه اصلی جای گرفته و در دقایق پایانی نیز نام محمد رسول اف و فیلم «دانه انجیر مقدس» در این رقابت جای گرفت. امسال محصول سالها تلاش فرانسیس فورد کاپولا فیلمساز کهنهکار شهیر به نام «مگاپولیس» در این بخش حضور دارد که از حالا بسیاری مشتاق دیدن آناند. پروژهای که کاپولا با هزینه شخصی خودساخته است و فیلمی عظیم محسوب میشود و شاید بهنوعی وصیتنامه سینمایی استاد که با تریلوژی پدرخوانده جایگاه استثنایی در تاریخ سینما دارد. درعینحال «یورگن لانتیموس» که چندی پیش با موجودات بیچاره سروصدای فراوانی به پا کرده بود با فیلم دیگری که با همکاری اما استون به نام «انواع مهربانی» ساخته نیمنگاهی به ربودن نخل طلا نیز دارد.
«دیوید کراننبرگ» کارگردان کهنهکار کانادایی با «کفنها» و «پل شریدر» با فیلم «اوه، کانادا» تنور رقابت برای نخل طلا را گرمتر کردهاند. درعینحال «پائولو سورنتینو» با «پارنتوب»، «ژاک اودیار» با «امیلیا پرز»، «ژیل للوش» با «قلبهای تپنده» و «شان بیکر» با «آنورا» به فهرست بلند بالای سرشناسها افزودهاند. این دوره شاهد فیلمهایی از چهارگوشه جهان هستیم که بر جذابیت جشنواره میافزاید. «اسیر امواج»، «جیا ژانکو» از چین، دختری با سوزن «مگنوس فون هورن» از دانمارک و «همه آنچه بهعنوان نور تصور میکنیم» از هند ساخته «پایال کاپادیا» به این تنوع گرما میبخشند.
در دقایق پایانی نیز ظاهراً «میشل آزاناویسیوس» که یکی از اعضای دائمی جشنواره است فیلمش به بخش اصلی اضافه شده است.
«گرانبهاترین محمولهها» از رمان پرفروش ژان کلود گرومبرگ به همین نام اقتباس شده و داستانش در طول جنگ جهانی دوم اتفاق میافتد. این اولین انیمیشنی خواهد بود که در بیش از یک دهه گذشته – پس از «والس با بشیر» آری فولمن در سال ۲۰۰۸ – وارد بخش رقابتی کن شده است.
آزاناویسیوس فیلمنامه را با گرومبرگ نوشته و الکساندر دسپلات آهنگساز برنده اسکار موسیقی فیلم را ساخته است. صداپیشگی این انیمیشن را بازیگر مشهور فرانسوی ژان لویی ترینتینان، گریگوری گدبوآ و دومینیک بلان بر عهده دارند؛
یکی از نمایشهای هیجانانگیز کن هفتاد و هفتم در بخش خارج از مسابقه قسمت جدید مد مکس به نام «فیوریوسا» به کارگردانی آرتور میلر است که بسیاری منتظر دیدن آناند. «افق: حماسه آمریکایی» ساخته «کوین کاستنر» هم یکی دیگر از فیلمهای خارج از بخش مسابقه است که میتواند توجهات بسیاری را به خود جلب کند.
بخش نوعی نگاه هم با ترافیک بسیاری روبرو است. فیلمهایی چون آرماند به کارگردانی هالفدن اولمان توندل از نروژ، سگ سیاه به کارگردانی گوان هو از چین، نورا به کارگردانی توفیق الزایدی از عربستان سعودی که نشان میدهد از اینجا به بعد باید شاهد حضور فیلمهایی از عربستان در جشنوارههای معتبر باشیم چرا که عربستان بن سلمان برنامهای گستردهای برای سرمایهگذاری سینمایی دارد و سالبهسال بر تعداد فیلمسازانی ازایندست اضافه خواهد شد. همینطور خوشحالی من ساخته هیروشی اوکویاما از ژاپن در کنار یازده فیلم دیگر برای کسب دوربین طلا به رقابت خواهند پرداخت.
در بخش کلاسیکهای کن امسال یک نسخه ترمیم شده هیجانانگیز از شاهکار هفتساعته «آبل گانس»، ناپلئون به نمایش درخواهد آمد.
در بخش کن پرمیر «ماریا» ساخته جسیکا پالود درباره زندگی تراژیک ماریا اشنایدر بازیگر «آخرین تانگو در پاریس» ساخته برناردو برتولوچی با بازی آناماریا وارتولومی و مت دیلون و فیلم گائل مورل با عنوان «زندگی کن، بمیر، دوباره متولد شو» افزوده شده است. همچنین شاهد نمایش «من نیستم» لئو کاراکس خواهیم بود.
در بخش نمایش ویژه «یک فیلم ناتمام» لویه فیلمساز چینی درباره همهگیری، «عاشقان سینما» آرنو دپلشن با بازی متیو آمالریک، «لولا» الیور استون، درباره رئیس جمهور برزیل و «زننده» تودور جیورجیو دیگر فیلمهای افزوده شده به کن امسال هستند.
نمایشهای نیمهشب، هفته منتقدان ویژه فیلمهای اول و دوم و دو هفته کارگردانان از بخشهای دیگر جشنواره امسال است که نمایش بیش از سی فیلم را شاهد خواهند بود.
در آخرین رویداد نیز «کنت مونت کریستو» ساخته الکساندر دلا پاتلیر و متیو دلاپورته با بازی پیر نینی به بخش خارج از رقابت اضافه شده است.
اولین فیلم کارگردانی سلین سالت با نام «نیکی» فیلمی بیوگرافی از نیکی دو سن فال هنرمند فرانسوی -آمریکایی، «وقتی نور میشکند» رونار رونارسون و «جریان» جینتس زیلبالودیس هم به بخش نوعی نگاه افزوده شدهاند.
در مجموع به نظر میرسد با تغییرات گستردهای که جهان سینما پس از پاندمی به خود دیده است. جشنواره کن نیز ریل گذاری جدید را آغاز کرده و از موج جدید فیلمسازان استقبال میکند. تغییرات و جابهجایی نسلی در حال مشاهده است و این احتمالن جزو آخرین دورههایی است که شاهد فیلمسازان کهنه کاری از این دست هستیم. جشنواره فیلم کن همواره جشنواره پیشتازی محسوب میشود و میتوان آن را بهعنوان ویترینی برای مشاهده تحولات سینمایی سال استفاده کرد. بی شک در پایان دهه هشتمش که نزدیک است و ورود به دهه نهم عمر شاهد تحولات هیجانانگیزتری خواهد بود. جشنوارهای که تلاش میکند خود را با انواع پیشرفتهای تازه روزآمد کند و محفلی باشد برای تبادل اندیشهها، دستاوردهای سینما و درعینحال اتمسفری که هر عاشق سینمایی آرزوی حضور در آن را داشته باشد. از حالا شمارش معکوس برای این روزهای گرم و بارانهای بهاری کن آغاز گشته و درحالیکه جشنواره کن پای به کهولت گذاشته است؛ اما پس از پشت سر گذاشتن کابوس پاندمی بسیار جوان و سرحال به نظر میرسد. بی شک حضور و گرمای چنین جشنوارههایی صرفنظر از جوایزش به تبیین و گسترش آرا تازه و معرفی چهرههای نو کمک بسیار شایانی میکند و جزو بازوهای مهم برای حرکت روبهرشد هنر هفتم محسوب میشود.