این روزها، جای تردید نیست که اتفاقات مهمی در عرصۀ سیاست در تمام جهان در حال شکلگیری هستند. میشود نسبت به سیر قضایا خوشبین و یا بدبین بود، آیا جهان به سمت آشوب و افراطگرایی و خشونت بیشتر پیش میرود، یا از دل تمام این نابسامانی ها ناگزیر به یک دوران صلح و آرامش و بازسازی خواهیم رسید؟ متأسفانه هنوز کفۀ ترازو به سمت بدبینی سنگینی میکند، جنگها و چالشهای فرسایشی و تمامیناپذیر متولیانی دارند که از این راه ارتزاق میکنند و این سفرۀ رنگین و پرسود را ارزان از دست نخواهند داد. در این فضای ملتهب، بهتدریج تندروهای مردمستیز به عمد یا به اتفاق از صحنۀ سیاست داخلی و خارجی ایران حذف شده و سیگنالهای مثبتی به گوشه و کنار دنیا فرستاده میشود. کفایت و یا تأثیرگذاری این سیگنالها، مستلزم گذشت زمان است و شاید برترین ملاک پذیرش آن از سوی جامعۀ جهانی، کاهش فشارهای اقتصادی و اجتماعی در داخل کشور باشد تا این حرکت روبهجلو، هرچند دیر، مشروعیت کافی پیدا کند. از امید و آرزو که بگذریم، بیتردید سیاست در تمام دنیا، همزادی به نام خشونت و ترور در کنار خود داشته و دارد. ترورهای سیاسی دنیا را تکان دادهاند، جنگها بهراه انداختهاند و میلیونها نفر را به کام مرگ فرو بردهاند. همیشه در تاریخ افرادی ابله، احمقِ کمسواد و مدعی، روانپریشِ غیرقابل کنترل و مبارز سادهلوح داشتهایم که به خیال نجات جهان، دنیایی را بههم ریختهاند. قتلها و ترورهای سیاسی، مقولۀ تازهای نیستند و تا قیام قیامت ادامه خواهند داشت. همین چند روز پیش، رئیسجمهور سابق امریکا که خودش ید طولایی در ترویج خشونت داشته، هدف یک سوءقصد نافرجام قرار گرفت. یک چرخش ناگهانی سر، سرعت وزش باد و یک خوششانسی بزرگ، مانع از بروز یک شورش بزرگ در امریکا شد. رسانههای امریکا لحظهای از این اتفاق غافل نشدهاند و مرور چندین و چندبارۀ آن لحظات و اتفاقات قبل و بعد، هر روز واقعیتهای بیشتری را عریان میکند. اینکه چطور به تیرانداز این مهلت داده شد که به آن نقطۀ خاص برسد، اینکه چرا به فریادها و هشدارهای مردم اهمیتی داده نشد و هزار سوال دیگر، ماهیت این ترور را زیر سؤال میبرد. بگذریم از رفتارهای خندهدار و ناشیانۀ بعضی از افرادِ سرویس مخفی که در آن بلبشو فکر عینک آفتابیشان بودند و نمیتوانستند سلاحشان را در غلاف بگذارند، انگار یک مشت بازیگر بیتجربه و سیاهیلشگر را برای حفاظت از ترامپ استخدام کرده باشند. به هر حال، شاید اطلاعات بیشتری به مردم داده شود، و شاید هیچوقت مردم اطلاعات بیشتری از پشت صحنۀ این اتفاق متوجه نشوند، همانطور که دههها از ترور کندی میگذرد و هنوز این معما حل نشده است.
سینما، همیشه با اشتیاق دنیای سیاست را تعقیب کرده و رویدادهای مهم آن را به شکلهای گوناگون به تصویر کشیده است. روایتهای واقعی، داستانهای خیالی و مستندهای دیدنی راجعبه جنگها، سیاستمداران، فساد و تباهی در دنیای سیاست، ترورها و عملیات تروریستی و در کل هر آنچه قابلیت دراماتیک لازم را در بطن خود داشته، بهصورت فیلم و سریال و مستند عرضه شدهاند. سینماگران بسیاری بودهاند که گوشهای از زندگی خود را وقف فعالیتهای سیاسی کردهاند. بعضی حتی به ریاستجمهوری رسیدهاند، حالا یا بازیگر محبوبی مثل رونالد ریگان در امریکا و یا کمدین و رقاصی مثل زلنسکی در اوکراین که مشتی از خروار هستند.
به بهانۀ سوء قصد به جان دانلد ترامپ (Donald Trump)، که فعلاً بهطور موقت این کاندید جنجالی و حزب جمهوریخواه را به صدر اخبار رسانده، نگاهی میکنیم به فیلم شاخصی که در مورد دوران جوانی و اوجگیری او ساخته شد و امسال در جشنوارۀ کن به نمایش درآمد: «کارآموز» ساختۀ کارگردان چیرهدست ایرانی الاصل، علی عباسی.
کارآموز بااستعداد حقه بازی
داستان فیلم به دوران اوجگیری دانلد ترامپ (Donald Trump) در دهۀ هفتاد و تلاش او برای خارج شدن از شر سایۀ سنگین پدر منفور و عوضیاش میپردازد. ترامپ جوان، پر از انرژی، حریص و طماع و تشنۀ پول و قدرت، به هر ریسمانی چنگ میاندازد تا سری میان سرها دربیاورد. سرمایۀ عظیمی در اختیار خانوادهاش هست که هر لحظه ممکن است از دست برود و ترامپ جوان با وجود مخالفتهای پدر و بدنامی موروثی، قدمبهقدم افکار جاهطلبانهاش را جلو میبرد. بزرگترین شانس او آشنایی با وکیل مشهور اما فاسدی به نام روی کوهن است که تا حدودی بهخاطر تمایلات همجنسگرایانه و در ضمن اعتقاد به تواناییهای ترامپ، به این جوان علاقهمند میشود و زیر دستوبالش را میگیرد. چند پروندۀ مهم قضایی را به نفع او به نتیجه میرساند و راهکار همیشگی ترامپ در زندگی آیندهاش را جلوی پایش میگذارد: اینکه مدام حمله کند و حالت تهاجمی داشته باشد و زیر بار هیچ اتهامی نرود و همهچیز را انکار کند. دست ترامپ را در دست گنگسترهای بدنام نیویورکی مثل تونی سالرنو (معروف به تونی خیکی) میگذارد و اولین برج ترامپ با همکاری این اراذل تأسیس میشود. بعد از مدتی وضعیت سلامتی روی کوهن خراب میشود و ترامپ هم که درکی از چیزی به اسم دوست، رفیق و برادر ندارد و متوجه نیست، مثل یک آشغال با او برخورد میکند. فیلم که نیمنگاهی به خشونت جنسی ترامپ هم دارد، در دوران اوجگیری اقتصادی او و پیش از متارکه با همسر اولش ایوانا، که ارتباطی بیزنسی و مکانیکی و غیرعاطفی با هم دارند، به پایان میرسد.
با تمام این تفاصیل، اگر فیلم فقط راجعبه زندگی یک بیزنسمن مشهور و زیروبم زندگیاش بود، میشد این آدم جاهطلب و حریص و بیشرم و حیا را در همان جایگاه آنالیز کرد و حتی در بعضی مواقع سرسختی و اشتهای سیریناپذیر او برای رسیدن به اوج را هم تحسین کرد. اما این شخص الان بهعنوان یکی از رؤسای جمهور سابق امریکا و کاندیدای اجباری حزب محافظهکار زیر ذرهبین عالم و آدم قرار دارد. وضعیت حزب محافظهکار در امریکا در سال ۲۰۱۶ بهجایی رسیده بود که حتی یک آدم درست و حسابی و کاریزماتیک، مثلاً مشابه رونالد ریگان را هم نداشتند که بهعنوان کاندیدای اصلی جلو بیندازند. دموکراتها هم کسی منفورتر از هیلاری کلینتون پیدا نکرده بودند و نتیجه همان شد که آدمی مثل ترامپ در جایگاه ریاستجمهوری بنشیند. آدمی که بارها ورشکست شده و همیشه از زیر بار مالیات شانه خالی کرده، دهها پروندۀ خشونت و تجاوز جنسی داشته که خیلی از آنها را به یک روشی ساکت کردهاند، و هزارویک ایراد و اشکال دیگر و به قول معروف، هر کدام از کمدهایش را باز کنی یک اسکلت از توی آن بیرون میافتد! حالا این آدم اهل معامله و زدوبند و دلالمسلکی مثل ترامپ، وقتی به این مقام رسید، با آنهایی که مثل خودش اهل زدوبند بودند پسرخاله شد و جایی هم که نتوانست امتیاز بگیرد و به درِ بسته خورد، واکنش شدیدی نشان داد. آنهایی که سررشتهای از اقتصاد ندارند شکوفایی اقتصادی در دوران ترامپ را به او ربط میدهند، درحالیکه تمام نکاتی که میشود بهعنوان دستاوردهای اقتصادی در دوران ترامپ از آنها یاد کرد، نتیجۀ زیرساختها و برنامهریزیهای منطقی و هوشمندانه و بلندمدتی بود که در دوران اوباما پایهگذاری شدند و نتیجۀ گندکاریهای ترامپ را هم میشود الان در دوران ریاست جمهوری بایدن دید. همیشه همینطور بوده و همینطور هم خواهد ماند. اما با تمام این احوال، نیمی از مردم امریکا که بسیار آدمهای ساده و ظاهربینی هستند، کاری به این چیزها ندارند. حالا دوباره این هیولای قانونگریز و متجاوز و هرزه، کاندید ریاستجمهوری شده. واقعاً مغز آدم سوت میکشد که چنین حزب عریض و طویل و بهقول خودشان اخلاقگرایی که مثلاً بابت قضیۀ سقط جنین اینطور خون مردم را در شیشه کردهاند، چطور یک نفر آدمحسابی نداشتهاند که بتواند جلوی ترامپ عرض اندام کند. رقیب اصلیاش، آدم نچسبی مثل نیکی هیلی که هندیالاصل است (نیماراتا راندهاوا)، فوری درجا زد و الان کارش کشیده به امضاکردن و شعار نوشتن روی بمبهایی که روی سر زن و بچهها ریخته میشود. قضیۀ ترامپ در امریکا، تبدیل به یک کالت شده، همانچیزی که در مقیاسهای کوچکتر اما بسیار تلخ و عبرتآموز، با آدمهایی مثل چارلز منسون، دیوید کورش و جیم جونز اتفاق افتاد. گروهی هستند که اصلاً نمیخواهند ببینند و بشنوند و کورکورانه از این نماد فساد و تباهی پیروی میکنند. نه اینکه طرف مقابل هم پیغمبر خدا باشد، اما ترامپ امریکا را به طرف دودستگی بینظیری کشاند که با کوچکترین جرقهای ممکن است یک جنگ داخلی بهراه بیفتد. من شخصاً اعتقاد دارم عقلانیت آدمهای پشت صحنه که دنیا را روی انگشتشان میچرخانند، فعلاً مانع از پیروزی ترامپ خواهد شد، اما باز هم مگر اینکه سیاست طور دیگری حکم کند. هرچه من و امثال من فکر کنیم از سیاست سر در میآوریم، اصلکاریها صد قدم از ما جلوتر هستند و تا سالها بعد را پیشبینی کردهاند، فقط تعجب من از بابت هموطنهایی است که عاشق ترامپ هستند! اگر فکر کردهاند این آدم ذرهای به فکر ایرانیهاست قطعاً عقل درست و حسابی ندارند، صبر کنیم و ببینیم ترامپ چه گلی به سرشان خواهد زد!
سینما و ترور
هنر سینما هم هیچگاه از توجه به این موضوع مهم و بحثبرانگیز غافل نبوده، چه در قالب فیلمهای داستانی و چه مستندهای تماشایی. فکر میکنم بشود یک دستهبندی معقول در مورد آثار قابل توجه سینمایی ارائه کرد که بهصورت یک راهنما برای دوستداران این موضوع مورد استفاده قرار بگیرد.
فیلمهای داستانی مهمی که به واقعیتهای پیرامون ترورهای ریاستجمهوری در امریکا پرداختهاند:
- « JFK» (۱۹۹۱) به کارگردانی الیور استون که به روند تحقیقات جیم گریسن، دادستان ناحیۀ نیواورلئان در مورد ترور رئیسجمهور امریکا، جان اف کندی میپردازد.
- «پارکلند» (۲۰۱۳) به کارگردانی پیتر لندسمن که هرجومرج و آشفتگی حاکم در بیمارستان پارکلند شهر دالاس در روز ترور کندی را به تصویر کشیده است.
- «در خط آتش» (۱۹۹۳) به کارگردانی ولفگانگ پترسن و با بازی کلینت ایستوود، داستان یک مأمور سرویس مخفی که بهخاطر قصور در حفاظت از جان پرزیدنت کندی خودش را مقصر میداند و حالا در تلاش است تا از یک ترور دیگر جلوگیری کند.
- «نقطۀ برتری» (۲۰۰۸) به کارگردانی پیت تراویس که تلاش برای ترور رئیسجمهور ایالات متحده در جریان نشستی در اسپانیا را از دیدگاه شاهدهای مختلف این حادثه به تصویر کشیده است.
- «مرگ یک رئیسجمهور» (۲۰۰۶) به کارگردانی گابریل رنج که یک تریلر طنزآمیز سیاسی و مستندگونه در مورد عواقب ترور خیالی رئیسجمهور جورج دبلیو بوش است.
- «ترور ریچارد نیکسون» (۲۰۰۴) به کارگردانی نیلز مولر و بازی شان پن که براساس داستان واقعی ساموئل بیکه، مردی که تصمیم به ترور نیکسون در ۱۹۷۴گرفت ساخته شده است.
فیلم های دیدنی و جذابی هم دربارۀ توطئههای سیاسی ساخته شدهاند. بهطور مثال میشود از این فیلمها نام برد:
- «همه مردان رئیس جمهور» (۱۹۷۶) به کارگردانی آلن جی پاکولا که به موضوع کشف رسوایی واترگیت توسط دو روزنامهنگار به نامهای باب وودوارد و کارل برنشتاین پرداخته است.
- «روز شغال» (۱۹۷۳) به کارگردانی فرد زینه مان، یک تریلر سیاسی درجهیک دربارۀ آدمکشی حرفهای که مأمور به قتل ژنرال شارل دوگل شده است و نیروهای امنیتی که در تعقیب او هستند.
- «والکیری» (۲۰۰۸) به کارگردانی برایان سینگر و با بازی تام کروز در نقش ژنرال فون اشتافنبرگ که مغز متفکر ترور نافرجام تاریخی آدولف هیتلر در روز بیستم جولای بود.
- «کارلوس» (۲۰۱۰) به کارگردانی الیویه آسایاس، با زمان ۵ ساعت و ۳۴ دقیقه، بیوگرافی سینمایی یکی از مشهورترین تروریستهای تاریخ یعنی کارلوس (ملقب به شغال، با بازی ادگار رامیرز) که به دست داشتن در ترورهای سیاسی متعددی متهم است.
- «نامزد منچوری» (۱۹۶۲ به کارگردانی جان فرانکن هایمر و ۲۰۰۴ به کارگردانی جاناتان دمی) که هر دو نسخه از این فیلم به مسئلۀ شستوشوی مغزی و ترور سیاسی پرداختهاند.
- پرونده ایپکرس (۱۹۶۵) به کارگردانی سیدنی جی فیوری و بازی مایکل کین، یک تریلر جاسوسی که به مسئله مغزشویی برای انجام توطئه های سیاسی می پردازد.
- «سه روز کندور» (۱۹۷۵) به کارگردانی سیدنی پولاک، داستان یک محقق سازمان CIA که بعد از کشف یک توطئۀ درون سازمان، برای نجات جانش مجبور به فرار می شود.
- «زد» (۱۹۶۹) به کارگردانی کوستا – گاوراس، یک تریلر سیاسی بر اساس ترور واقعی یک سیاستمدار یونانی و متعاقب آن تلاش برای سرپوش گذاشتن روی این ترور است.
- «دشمن دولت» (۱۹۹۸) به کارگردانی تونی اسکات، داستان وکیلی است که پس از دریافت بهدستآوردن اتفاقی شواهدی مبنی بر یک قتل سیاسی، به هدفی برای یک مقام رده بالای امنیتی تبدیل می شود.
- «سیریانا» (۲۰۰۵) به کارگردانی استفن گاگن، که دنیای پیچیده و درهمتنیدۀ صنعت نفت جهانی و مسائل و پیامدهای سیاسی آن را به تصویر کشیده است.
- «باغبان همیشگی» (۲۰۰۵) به کارگردانی فرناندو میریلس براساس کتابی از جان لوکاره، داستان دیپلماتی است که در مورد قتل همسرش تحقیق میکند و توطئهای را کشف میکند که به شرکتهای داروسازی مربوط میشود.
- «مونیخ» (۲۰۰۵) به کارگردانی استیون اسپیلبرگ که به وقایع بعد از کشتار ورزشکاران اسرائیلی در المپیک مونیخ ۱۹۷۲ و عملیات یک گروه مخفی امنیتی برای ترور عاملان مرتبط با این حادثه میپردازد.
در تاریخ سینما فیلمهای جذابی ساخته شدهاند که، بهطور مستقیم یا غیرمستقیم، به مسائل سیاسی و یا توطئههای پشت پردۀ مرتبط با سیاست پرداختهاند. سعی میکنم به موارد قابل توجه اشاره کنم:
- «سوداگران درد» (۲۰۲۳) به کارگردانی دیوید ییتس با بازی امیلی بلانت و کریس ایوانز که پشت پردۀ فساد شرکتهای داروسازی را به تصویر کشیده است.
- «قاتلان ماه گل» (۲۰۲۳) به کارگردانی مارتین اسکورسیزی و با بازی لئوناردو دی کاپریو و رابرت دنیرو، که بر اساس داستان واقعی قتل بومیان امریکا در اوسیج کانتی در دهه ۱۹۲۰برای تصاحب اموال آنها و تحقیقات FBI در مورد این قتلها ساخته شده است.
- «عملیات ناپلئون» (۲۰۲۳) به کارگردانی اسکار ثور اکسلسون محصول ایسلند، داستان وکیلی است که به قتلی که مرتکب نشده متهم میشود و یک توطئۀ بزرگ بینالمللی مرتبط با جنگ جهانی دوم را کشف میکند.
- «موریتانیایی» (۲۰۲۱) به کارگردانی کوین مک دانلد و بازی جودی فاستر، طاهر رحیم و بندیکت کامبربچ، داستان محمد ولد صلاحی را روایت میکند که به مدت چهارده سال بدون هیچ اتهامی در زندان گوانتانامو در بازداشت بود.
- «گزارش» (۲۰۱۹) به کارگردانی اسکات برنز که در آن آدام درایور نقش یک کارمند مجلس سنا را ایفا میکند که به تحقیق در مورد استفاده سازمان سیا از شکنجه پس از حادثه یازده سپتامبر میپردازد.
- «آبهای سیاه» (۲۰۱۹) به کارگردانی تاد هینز، که روایت شکایت قضایی وکیلی (با بازی مارک رافالو) علیه یک شرکت تولید مواد شیمیایی بهخاطر ایجاد آلودگی زیستمحیطی است.
- «محاکمۀ شیکاگو هفت» (۲۰۲۰) به کارگردانی آرون سورکین، که محاکمه هفت معترض ضد جنگ ویتنام به اتهام واهی توطئۀ چینی و تحریک مردم به شورش را به تصویر کشیده است.
- «اسرار رسمی» (۲۰۱۹) به کارگردانی گاوین هود، داستان یک کارشناس امنیتی انگلیسی (کایرا نایتلی) که برای جلوگیری از حملۀ امریکا و انگلستان به عراق، اسرار مربوط به یک عملیات جاسوسی غیرقانونی را فاش میکند.
- «پست» (۲۰۱۷) به کارگردانی استیون اسپیلبرگ (اشاره به نشریۀ واشنگتن پست) با هنرنمایی مریل استریپ و تام هنکس، که به تصمیم واشنگتن پست برای انتشار اسناد پنتاگون پرداخته است.
- «معاون» (۲۰۱۸) به کارگردانی آدام مک کی و بازی کریستین بیل، که یک بیوگرافی سینمایی دربارۀ به قدرت رسیدن دیک چنی بهعنوان معاون جورج دبلیو بوش است.
- «رئیسجمهور آمریکایی» (۱۹۹۵) به کارگردانی راب راینر، درام عاشقانهای دربارۀ رئیسجمهور ایالات متحده (با بازی مایکل داگلاس) که به دنبال از دست دادن همسرش، در دوراهی بین عشق به یک فعال محیطزیست (آنت بنینگ) و خدمت به کشورش قرار میگیرد.
- «آقای اسمیت به واشنگتن میرود» (۱۹۳۹) به کارگردانی فرانک کاپرا و بازی جیمز استوارت، یک کلاسیک دوست داشتنی دربارۀ مردی ایدئالیست که در مقابل فساد موجود در سنای امریکا میایستد.
- «سلما» (۲۰۱۴) به کارگردانی ایوا دوورنی که روایت راهپیمایی مشهور حقوق مدنی در سال ۱۹۶۵ از سلما به مونتگمری به رهبری مارتین لوتر کینگ جونیور را به تصویر کشیده است.
- «لینکلن» (۲۰۱۲) به کارگردانی استیون اسپیلبرگ که تلاش آبراهام لینکلن برای تصویب متمم سیزدهم قانون اساسی را نشان میدهد.
- « فراست/نیکسون» (۲۰۰۸) به کارگردانی ران هاوارد، که مصاحبههای ژورنالیست انگلیسی دیوید فراست با ریچارد نیکسون، رویس جمهور سابق را بعد از رسوایی واترگیت در ۱۹۷۲ بازسازی کرده است.
- «نیمۀ مارچ» (۲۰۱۱) یک درام سیاسی به کارگردانی جرج کلونی (به معنای خیانت و بداقبالی در روز ۱۵ مارچ) که درگیرشدن دبیر جوان یک کمپین انتخاباتی (رایان گاسلینگ) و کاندید ریاستجمهوری (جرج کلونی) در یک رسوایی سیاسی عظیم را به تصویر کشیده است.
- «بانوی آهنین» (۲۰۱۱) به کارگردانی فیلیدا لوید و بازی مریل استریپ، که دربارۀ زندگی مارگارت تاچر، اولین نخستوزیر زن بریتانیا ساخته شده است.
مستندهای سیاسی مهم
مستندهای مهم و تکاندهندهای در مورد ترورهای سیاسی ساخته شدهاند که به بررسی وقایع، نظریهها، پیچیدگیها و تأثیرات این وقایع بعضاً غمانگیز تاریخی پرداختهاند. موارد قابل توجهی که تماشای آنها را توصیه میکنم از این قرار هستند:
- مردانی که کندی را کشتند: یک مینی سریال شش قسمتی به کارگردانی نایجل ترنر، که ساخت آن از ۱۹۸۸ تا ۲۰۰۳ طول کشید و با تکیه بر مصاحبه با شاهدهای کلیدی، کارشناسان، و بازرسهای ویژه، تحلیلی عمیق از نظریههای مختلف پیرامون ترور جان اف کندی ارائه میدهد.
- نگاهی دوباره به JFK زیر ذره بین: به کارگردانی الیور استون محصول ۲۰۲۱ که برای روشنگری بیشتر در مورد وقایع سال ۱۹۶۳، شواهد جدیدی در ارتباط با ترور جان اف کندی ارائه میدهد.
- چهار روز در نوامبر: این مستند شرح مفصلی از وقایع بلافاصله پس از ترور JFK ارائه می دهد و آشفتگی عاطفی را از طریق گزارش های شاهدان عینی به تصویر می کشد.
- شواهد بازبینی: در این مستند از مجموعهای از فیلمهای تاریخی کمیاب استفاده شده تا روایتهای رسمی پیرامون ترور جان اف کندی به چالش کشیده شوند.
- سیزده مستند گیرا دربارۀ ترورهای سیاسی: مجموعهای از مستندهای جذاب و تماشایی دربارۀ ترورهای سیاسی مختلف است که از طریق ارائۀ تحقیقات دقیق، مصاحبهها و تصاویر آرشیوی، این رویدادهای تاریخی را تا حد ممکن بازسازی کردهاند.
بهجز مستندهای مختلفی که دربارۀ گروههای تروریستی مثل بادرماینهوف (شاخۀ ارتش سرخ مسئول بمبگذاریها و عملیات تروریستی متعدد در آلمان، سوئد، فرانسه، هلند و بلژیک) یا بریگاد سرخ (مسئول قتل آلدو مورو، ماسیمو دانتونا، مارکو بیاجی، نادیا لیوچی، روبرتو موراندی، مارکو مزاسالما و دیانا بلفاری میاتزی) ساخته شدهاند، دیگر شخصیتهای مهم سیاسی نیز دستمایۀ ساخت مستندهای متعددی بودهاند که در یک نگاه کلی به شرح زیر هستند:
- مارتین لوتر کینگ جونیور: چندین مستند به بررسی زندگی و قضیه ترور مارتین لوتر کینگ جونیور پرداختهاند، از جمله «کینگ: فیلمی ثبت شده … از مونتگومری تا ممفیس» و «جادههایی بهسوی ممفیس»
- رابرت اف کندی: مستندهایی مانند «بابی کندی برای ریاستجمهوری» و «آر اف کی باید بمیرد: ترور رابرت اف کندی» به جزئیات ترور این شخصیت سیاسی پرداختهاند.
- مالکولم ایکس: در مستندهای «مالکوم ایکس: ساده اش کن» و «چه کسی مالکوم ایکس را کشت؟» تحقیق دقیقی در مورد این شخصیت سیاسی و جریان سوءقصد به او صورت گرفته است.
- آبراهام لینکلن: «ترور آبراهام لینکلن» و «کشتن لینکلن» اطلاعات دقیقی در مورد وقایع منجر به ترور آبراهام لینکلن و اتفاقات پس از آن ارائه میدهند.
- آرشیدوک فرانتس فردیناند: جزئیات تروری که جنگ جهانی اول را شعلهور کرد در مستند «ترور آرشیدوک» بررسی شده است.
ترورهای سیاسی کمتر شناختهشدهای هم هستند که در چندین مستند مورد بررسی قرار گرفتهاند. در اینجا به چند مورد که ممکن است برای شما جالب باشد اشاره میکنم:
- کشتن اسوالد: در این مستند که داستان زندگی و مرگ لی هاروی اسوالد، متهم به ترور جان اف کندی را به تصویر کشیده به پیچیدگیهای این روایت و تناقضهای موجود در آن پرداخته شده است.
- ترور تروتسکی: لئون تروتسکی، شخصیت کلیدی انقلاب روسیه در سال ۱۹۴۰ در مکزیک کشته شد. در این مستند آشوب سیاسی و پیامدهای بین المللی ترور این شخصیت بررسی شده است.
- ترور رابین: در این مستند، ترور اسحاق رابین نخستوزیر اسرائیل در سال ۱۹۹۵ و تأثیر آن بر فضای سیاسی و روند صلح اسرائیل و فلسطین بررسی شده است.
- ترور بی نظیر بوتو: جزئیات ترور خانم بینظیر بوتو نخستوزیر سابق پاکستان در سال ۲۰۰۷ و آشفتگی سیاسی متعاقب آن در پاکستان، در این مستند به تصویر کشیده شده است.
- قتل پاتریس لومومبا: این مستند، به شرح دسیسههای سیاسی و دخالت کشورهای دیگر در قتل فجیع پاتریس لومومبا، اولین نخستوزیر جمهوری دموکراتیک کنگو در سال ۱۹۶۱ پرداخته است.
- ترور اولاف پالمه: اولاف پالمه نخست وزیر سوئد در سال ۱۹۸۶ ترور شد، و این پروندهای کماکان حل نشده باقی مانده است. در این مستند، نظریههای مختلف در مورد این سوءقصد و تأثیر مرگ اولاف پالمه بر جامعۀ سوئد مورد بررسی قرار گرفته است.
- قتل بنینو آکینو جونیور: در این مستند، ترور رهبر اپوزیسیون فیلیپین، بنینو آکینو جونیور در سال ۱۹۸۳ و نقش مهم این سوءقصد در سقوط نهایی رژیم مارکوس را مشاهده میکنیم.
- قتل انور سادات: در این مستند به ترور انور سادات رئیسجمهور مصر در سال ۱۹۸۱، انگیزههای پشت پرده و پیامدهای این سوءقصد مورد بررسی قرار گرفته است.