این تابلو بیشک یکی از زیباترین، باشکوهترین و دوستداشتنیترین نقاشیها در تاریخ هنر است. عنوان آن «میانجیگری زنان اهل سابین» اثر ژاک لویی داوید است و در موزۀ لوور پاریس نگهداری میشود. موضوع آن به مسئلۀ پیدایش روم باستان برمیگردد و مکان این رویداد در فروم باستانی رم اتفاق میافتد که در سمت چپ تصور دیده میشود.
رومیان باستان که با کمبود زن در میان خود روبهرو بودند به قبیلۀ سابین در همسایگیشان حمله میکنند و زنان سابین را میربایند. سالها بعد، سابینها به رم حمله میکنند تا زنان خود را پس بگیرند. زنی که جامۀ سفید بر تن دارد و در مرکز توجه تابلو قرار گرفته در واقع دختر پادشاه سابینها است، به نام هرسیلیا. او پس از ربوده شدن توسط رومیان به همسری رمولوس پادشاه رومیان در آمده است.
هرسیلیا میداند که دیگر چیزی نمانده تا پدر و همسرش خون یکدیگر را بر زمین بریزند با فرزندانش به میان آنها شتافته و فریاد برمیآورد که دست نگه دارید. او دستانش را با قاطعیت به سمت پدر و شوهر باز کرده و میگوید: به این کودکان رحم کنید، محض رضای این کودکان نجنگید.
در اینجا میتوان دید که پدر هرسیلیا خود را عقب کشیده و شوهر نیز از تعرض فراتر سر باز میزند. سرباز دیگری در سمت راست تابلو دیده میشود که از آنچه قرار است اتفاق بیفتد مطلع است و شمشیر خود را غلاف میکند. سرباز برهنۀ دیگر سر اسب خود را چرخانده و صحنۀ نبرد را ترک میکند.
در مقابل ما در این تابلو زنی توانا و شجاع قرار گرفته که حضورش بر کل تابلوی نقاشی غلبه کرده، پستانهایش از پشت جامۀ حریرش نمایان است و فرزندانش را در میان پاهای از همگشودۀ خود محافظت میکند. به نظر میآید که ما اینجا با مقولۀ مادربودگی روبهرو هستیم.
ویژگی این تابلو در این است که زنان در اینجا، برخلاف سایر آثار نئوکلاسیکها، به طرز فعالی نقش دارند: آنها قادر میشوند از وقوع یک جنگ جلوگیری کنند و باعث ادغام قوم سابین در قوم رومیان گردند. سابینها قرارداد صلح با رومیان را امضا کرده و رهبری رومیان را پذیرا میشوند. زنان و کودکان در این تابلو نماد صلح و درایت هستند.
گویا داوید میخواست در این نقاشی سبک یونان باستان را که با برهنگی مردانه رقم میخورد، بازنمایی کند. اگر به «سوگند هوراتیها» شاهکار دیگر داوید نگاه کنید، آن رومیها کاملاً لباس بر تن دارند. اما در تابلوی زنان سابین، داوید به مجسمههای یونانی و آن ایدۀ خاص یونانی که بدن انسان مورد ستایش قرار میگیرد، ارجاع میدهد.
داوید هنگامی که در کاخ لوکزامبورگ زندانی بود برای تابلوی «زنان سابین» شروع به برنامهریزی کرد. او در ابتدا در انتخاب بین دو موضوع مردد بود: یکی به تصویر کشیدن هومر در حال خواندن اشعارش برای یونانیان و دیگری بازنمایی همین تابلوی «زنان سابین» که در واقع ادامهای است بر اثر نقاشی نیکولا پوسن تحت عنوان «ربودن زنان سابین».
جالب توجه اینکه کار بر روی تابلوی «زنان سابین» زمانی آغاز شد که همسر سابق داوید برای ملاقات با او به زندان رفت و داوید با الهام از این دیدار امر غلبۀ عشق بر تخاصم را موضوع این نقاشی قرار داد تا همسرش را مورد تجلیل و تحسین قرار دهد. این نقاشی همچنین بهعنوان دعوتی برای اتحاد مجدد مردم پس از خونریزیهای دوران انقلاب تلقی میشود. اجرای این اثر تقریباً چهار سال طول کشید.
***
دسترسی به مطالب پیشین:
تاب بازی اثر ژان اونوره فراگونار
ونوس و مارس اثر ساندرو بوتیچلی
این یک نقاشی نیست! اثر رنه مارگریت