بنجامین زفانیا، آنارشیست مدافع حقوق بشر و حقوق حیوانات

 بنجامین زفانیا شاعر، نویسنده، موسیقی‌دان و اکتیویست جامائیکایی تبار بریتانیایی که اخیرا درگذشت، یکی از مهمترین شاعران معاصر بریتانیا بود. او در نظرخواهی بی بی سی در سال ۲۰۰۹ بعد از تی اس الیوت و جان دان رتبه سوم محبوب‌ترین شاعر بریتانیا را کسب کرد. زفانیا در ۱۵ آوریل ۱۹۵۸در شهر بیرمنگم انگلستان به دنیا آمد و در منطقه فقیرنشین هندزورث بزرگ شد که به خاطر تنش‌های نژادی‌اش معروف است. جایی که او آن را «پایتخت جاماییکایی‌های اروپا» نامید. پدر و مادرش اصالتاً جامائیکایی بودند و این روحِ فرهنگ جامائیکایی در تمام آثار و نوشته‌‌های او مشهود است. او فقر، نژادپرستی و خشونت را با گوشت و پوست خود تجربه کرد و شاهد شورش‌های ۱۹۶۸ در بیرمنگم و آزار و اذیت پلیس بود. زفانیا از همان دوران کودکی‌اش، با تبعیض نژادی و چالش‌های اجتماعی مواجه بود که عمیقاً سبک هنری‌اش را تحت تأثیر قرار داد و در آثارش به مضامین سیاسی، عشق و بی‌عدالتی اجتماعی ‌پرداخت. زفانیا از نارساخوانی(دیسلکسیا) و شیوه آموزش سنتی رنج می‌برد . برای او آرامش در شعر و نوشتن تجلی می‌یافت و در جوانی شروع به نوشتن کرد. در سال ۱۹۸۰ اولین کتاب شعر او به نام «ضرباهنگ قلم» منتشر شد که به دلیل محتوای پرشور، صادقانه و شدیداً سیاسی‌اش مورد توجه قرار گرفت. آثار بعدی او، از جمله «رابطه وحشتناک» (۱۹۸۵) و «مزامیر شهر» (۱۹۹۲)، زفانیا را به عنوان شاعر برجسته سیاهپوست بریتانیایی معرفی کرد. سخنان او اغلب هنجارهای اجتماعی را به چالش می‌کشید و تجارب و مبارزات جوامع به حاشیه رانده شده را برجسته می‌کرد.

«مزامیر شهر» که چهارمین دفتر شعر او است، حاوی اشعاری است که بیانگر دیدگاه سیاسی آنارشیستی اوست که برخی از آنها را می‌توان در اجراهای او شنید. یکی از مشهورترین اشعار زفانیا، با عنوان «این پلیس تا سرحد مرگ منو کتک می‌زنه»، بیانگر خشونت پلیس و واقعیت نژادپرستی در بریتانیاست. او این شعر را با انرژی و شور زیادی اجرا کرد که باعث افزایش شهرت او به عنوان شاعر نمایشگر شد.

زفانیا در اجراهای شعری‌اش، از سبک‌ها و ژانرهای مختلف موسیقی از جمله رگی، داب، جاز و رپ، استفاده می‌کرد. او علاوه بر شعر، چندین رمان و نمایش‌نامه و‌ کتاب‌هایی در ژانر کودک نیز نوشته است. رمان او با عنوان «پسر پناهنده» (۲۰۰۱)، روایتی از زندگی یک پناهجوی جوان اتیوپیایی ساکن لندن است و به تم‌هایی چون هویت و مهاجرت می‌پردازد. رمان‌ها و اشعار او، تعهدش را به پرداختن به مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و همچنین الهام بخشیدن به دیگران برای به چالش کشیدن هنجارهای مرسوم و تلاش برای تغییر نشان می‌دهد.در سال ۲۰۰۸، نشان امپراتوری بریتانیا (CBE) به خاطر خدماتش به ادبیات به او تعلق گرفت اما او از دریافت آن خودداری کرد. درباره دلیل نپذیرفن این نشان گفت: “وقتی کلمه “امپراتوری” را می‌شنوم خشمگین می‌شوم. من را به یاد برده‌داری می‌اندازد، یادآور هزاران سال بی رحمی است، به من یادآوری می‌کند که چگونه مادرانم مورد تجاوز قرار گرفتند و پدرانم وحشیانه شکنجه شدند.”زفانیا از مدافعان حقوق بشر و حقوق حیوانات بوده و به طور فعال علیه نژادپرستی و بی‌عدالتی در بریتانیا و جهان مبارزه می‌کرد.در سال های اخیر، زفانیا موسیقی را نیز به کارنامه کاری خود اضافه کرده بود. او چندین آلبوم منتشر کرد که شعر را با رگی، دوبله و دیگر ژانرهای موسیقی ترکیب می‌کند. این ترکیب منحصر به فرد، چند بعدی بودن و خلاقیت او را به عنوان یک هنرمند به رخ کشید. او خواننده رگی بود و چندین آلبوم موسیقی بیرون داد. بعد از مرگ باب مارلی، اسطوره موسیقی رگی، همراه با گروه ویلرزِ او، آلبوم «رستا» را به افتخار نلسون ماندلا بیرون داد که ماندلا وقتی در زندان بود آن را شنید و بعد از آزادی با او ملاقات کرد. زافانیا بعد به آفریقای جنوبی رفت و در آنجا به آموزش موسیقی به بچه ها پرداخت. علاوه بر این او در چند سریال معروف و عامه پسند انگلیسی از جمله پیکی بلایندرز، ایست اندرز و دِ بیل نیز بازی کرد.در حالی که شعر زفانیا به دغدغه‌های مختلف اجتماعی او می‌پرداخت، وگنیسم نیز به جنبه اصلی فعالیت او تبدیل شده بود. او در دهه ۱۹۹۰ سبک زندگی وگن را در پیش گرفت و از آن زمان به عنوان مدافع پرشور وگنیسم و حامی سرسخت حقوق حیوانات، حفظ محیط زیست و ترویچ مزایای سلامتی یک رژیم غذایی گیاه بنیان شناخته شد. زفانیا اغلب جنبه اخلاقی وگنسیم را برجسته می‌کرد و بر ظلم و خشونت دامپروری‌ها و اهمیت احترام به حیات همه حیوانات تأکید می‌کرد. او مرتباً علیه دامپروری‌ها، آزمایش‌های حیوانی و بهره‌کشی از حیوانات برای مقاصد مختلف انسانی صحبت می‌کرد. برای زفانیا، وگنیسم مساوی بود با ترویج اصول برابری و شفقت. او چندین کتاب و مجموعه شعر نیز درباره وگنسیم منتشر کرد. این آثار به دنبال به چالش کشیدن افراد، افزایش آگاهی و الهام بخشیدن به افراد برای تجدید نظر در انتخاب‌های غذایی‌شان است.علاوه بر این، زفانیا با سازمان‌ها و کمپین‌های مختلف برای ترویج وگنسیم همکاری می‌کرد و با شرکت در کنفرانس‌های متعدد و با انجام سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها، بینش و تجربیات خود را با دیگران به اشتراک می‌گذاشت. کاریزمای زفانیا او را به شخصیتی تأثیرگذار در جامعه وگن تبدیل کرده بود و افراد بی‌شماری را تشویق می‌کرد تا مزایای اخلاقی، زیست‌محیطی و سلامتی اتخاذ سبک زندگی وگن را بررسی کنند. او از طریق اشعار و نوشته‌هایش و با حضور در مجامع عمومی، تلاش می‌کرد تا با تشویق دیگران به انتخاب‌های آگاهانه‌ای که هم به نفع حیوانات و هم برای کره زمین باشد، جهانی دلسوزتر خلق کند. خاطرات او در سال ۲۰۱۸ با عنوان «زندگی و قافیه بنجامین زفانیا» منتشر شد. تأثیر بنجامین زفانیا بر ادبیات و کنشگری سیاسی قابل توجه بوده است. آثار او همچنان بر مخاطبان در سراسر جهان تاثیر می‌گذارد و الهام بخش کسانی است که برای تغییر وضعیت سیاسی و اجتماعی شان مبارزه می‌کنند. تعهد هنری و ادبی تزلزل‌ناپذیر زفانیا به عدالت اجتماعی، او را به شخصیتی مشهور و تأثیرگذار در ادبیات معاصر بریتانیا تبدیل کرده است. بنجامین زفانیا روز هفتم دسامبر امسال بر اثر تومور مغزی در سن شصت و پنج سالگی درگذشت.