نمایشگاه فریز بار دیگر در ماه اکتبر در لندن برگزار شد، نمایشگاهی عظیم- از هر جهت- که در تقویم هنرهای تجسمی یکی از پر سر و صدا ترین و مهمترین رویدادها را رقم میزند و لندن را به قطب هنرهای تجسمی جهان بدل میکند، جایی که صدها گالری از سراسر جهان خود را به «ریجنت پارک» لندن میرسانند تا در غرفههای بزرگی که تدارک دیده شده انواع و اقسام آثار هنرمندان خود را عرضه کنند.
طبق معمول نمایشگاه در سه بخش برگزار شد: فریز، فریز مسترز و فریز مجسمه. بخش فریز به آثار مختلف هنرمندان معاصر اختصاص دارد که هر گالری که معرف آثار آنهاست، نمونههایی از آثارشان را برای فروش عرضه میکند. البته در بین این هنرمندان، نامهایی هم هستند که از مهمترین چهرههای هنر معاصر محسوب میشوند و به نوعی مستر (استاد) تلقی میشوند؛ از گئورگ بازیلیتز تا تریسی امین که هر دو در چندین گالری حضور دارند (همزمان با نمایشگاه فریز، نمایشگاه بزرگی از آثار امین در گالری وایت کیوب هم برپاست).
در بخش فریز مسترز، همه نوع اثر از گذشتههای دور تا هنرمندان معاصر پیدا میشود، از آثار اوگوست رودن و منری تا هنری مور با قیمتهای چند صد هزار پوندی که امکان خرید آنها برای تماشاگران عادی نمایشگاه چندان میسر نیست، هر چند اساساً یکی از اهداف فریز گردآوردن طبقه بسیار مرفه و تشویق آنها به سرمایهگذاری در خرید آثار هنری است، جایی که از اساساً با بلیتهای گران ورودیاش، بیشتر و بیشتر به نمایشگاهی «لاکچری» تبدیل شده که مخاطب آن طبقه ثروتمندی است که از نمایشگاه بازدید میکند و با گیلاسهای شامپاین گرانقیمت، کنار آثار هنری عکس میگیرد.
بخش سوم فریز مجسمه است که در محوطه باز نمایشگاه برپا میشود و امسال زیباترین اثر این بخش رقصنده نام داشت اثر لئونارا کرینگتون (۲۰۱۱). کرینگتون در سال ۱۹۱۷ به دنیا آمد و به یکی از چهرههای شاخص هنر قرن بیستم بدل شد که در آثار خود از عناصر سوررئال سود جست. تصویر یک رقصنده (بالرین) در نقاشیهای او در دهه پنجاه ظاهر شد، و در این اثر او که در سال مرگش (۲۰۱۱) خلق شده، با مجسمه شگفتانگیزی روبرو هستیم که جهان پیچیده سوررئالی را شکل میدهد.
اما تصویر بادکنکهای پنگوئن به نماد امسال بدل شد، اثری که به بیشترین اثر عکاسی شده نمایشگاه معروف شد: ۱۲۵ بادکنک پنگوئن اثر بندیکت بییره هنرمند دانمارکی که با حرکت مردم در اطراف آنها تکان میخورند و قرار است درباره گرم شدن زمین هشدار دهند.
گالری دستان که در تهران و تورنتو شعبه دارد هم در این نمایشگاه شرکت داشت و به عرضه آثار هنرمندان ایرانی از جمله فریده لاشایی پرداخت. شیرازه هوشیاری هنرمند برجسته ایرانیتبار هم در فریز مسترز حضور داشت.
اما امسال هم نویدبخش فروش مناسبی برای دنیای هنر نبود و فروش آثار هنرمندان جوان به شدت کاهش یافته است. بازاری که برای هنرمندان زیر چهل سال با نام «فوق معاصر» شکل گرفته بود، در سال ۲۰۲۲ موفقیت زیادی داشت، اما سال گذشته در مجموع ۴۳ درصد ریزش داشت و امسال هم باز یک ریزش پنجاه و سه درصدی را تجربه کرد تا آنجا که ساتبیز یکی از غولهای حراج جهان، حراج مربوط به هنرمندان جوان را امسال برگزار نکرد و مدیرش در گفتوگو با نشریه روزانه فریز اشاره کرد:« این دیگر یک راز نیست که فروش افت کرده است».
با این حال گالریهای بزرگ نظیر گاگوزیان به عرصه آثار هنرمندان جوان ادامه دادهاند، از جمله آثار تازه جاده فادوجوتیمی هنرمند بیست و نه ساله بریتانیایی.
از طرف دیگر همزمان با نمایشگاه فریز، موزهداران بریتانیا در نامهای سرگشاده به تهدید بزرگی که موزههای بریتانیا با آن روبرو هستند اشاره کردهاند: ابلههایی که خود را «فعال محیط زیست» مینامند و به آثار هنری حمله میکنند! در این نامه سرگشاده ضمن اشاره به این که نشنال گالری از سال ۲۰۲۲ تا به امروز هشت بار مورد حمله قرار گرفته، از همه این افراد و سازمانهای مرتبط خواسته شده تا حمله ضدفرهنگی خود به آثار هنری که باعث ایجاد تنش و ترس در محیطهای آرام موزهها میشود و کارکنان و بازدیدکنندگان را میآزارد، متوقف کنند.